Nhiều người cho rằng chỉ khi đã lớn tuổi hoặc mắc bệnh nặng mới cần nghĩ đến việc lập di chúc. Tuy nhiên, dưới góc nhìn của một luật sư tư vấn, đây là quan điểm chưa đầy đủ. Bởi lẽ, di chúc là hành vi pháp lý thể hiện sự chủ động quản lý tài sản, thể hiện trách nhiệm với người thân và hạn chế tối đa nguy cơ tranh chấp tài sản sau khi qua đời.

Trên thực tế, rất nhiều vụ án tranh chấp thừa kế kéo dài, gây rạn nứt tình cảm gia đình bắt nguồn từ việc người có tài sản không để lại di chúc rõ ràng.

1. Vậy khi nào người có tài sản nên lập di chúc?

Dưới đây là những thời điểm và hoàn cảnh phù hợp nhất để một người chủ động lập di chúc:

a) Khi có tài sản riêng đáng kể

Nếu bạn sở hữu nhà đất, sổ tiết kiệm, cổ phần trong doanh nghiệp, tài sản đầu tư hoặc các tài sản có giá trị khác, thì lập di chúc sớm là điều cần thiết. Điều này giúp bạn chủ động phân chia tài sản theo mong muốn, tránh việc pháp luật tự động chia theo hàng thừa kế – có thể không đúng ý chí cá nhân.

b) Khi gia đình có nhiều mối quan hệ phức tạp

Trong các gia đình có con riêng – con chung, hoặc có quan hệ rạn nứt giữa các thành viên, thì việc lập di chúc minh bạch sẽ giúp định hướng rõ ràng về người thừa kế, giảm thiểu nguy cơ mâu thuẫn phát sinh sau khi người để lại tài sản qua đời.

c) Khi đã có con cái hoặc người phụ thuộc

Người có tài sản và đang nuôi con nhỏ, người khuyết tật, hoặc người thân phụ thuộc nên lập di chúc sớm để chỉ định người giám hộ và người quản lý tài sản hợp pháp sau khi mình qua đời.

d) Khi sức khỏe không còn ổn định

Khi mắc bệnh mãn tính, tuổi cao, hoặc làm các công việc nguy hiểm (công nhân mỏ, phi công, bộ đội, bác sĩ tuyến đầu…), bạn cần chuẩn bị trước di chúc hợp pháp để đảm bảo tài sản được định đoạt đúng ý chí.

e) Khi muốn để lại tài sản cho người ngoài gia đình hoặc tổ chức từ thiện

Theo quy định của pháp luật, nếu bạn không lập di chúc thì tài sản sẽ được chia theo hàng thừa kế. Nếu bạn muốn để lại tài sản cho bạn thân, người đã chăm sóc bạn, hoặc các tổ chức từ thiện thì việc lập di chúc là bắt buộc.

2. Lập di chúc như thế nào để hợp pháp và tránh tranh chấp?

Để di chúc có giá trị pháp lý, người lập di chúc cần:

- Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ và minh mẫn tại thời điểm lập;

- Tự nguyện, không bị ép buộc, đe dọa;

- Nội dung di chúc rõ ràng, không vi phạm pháp luật hoặc đạo đức xã hội;

- Hình thức: Có thể lập di chúc viết tay, đánh máy hoặc công chứng, chứng thực để đảm bảo giá trị pháp lý cao nhất.

Lưu ý: Lập di chúc có công chứng sẽ thuận tiện hơn rất nhiều khi thực hiện thủ tục khai nhận di sản thừa kế tại văn phòng công chứng.

3. Vì sao nên nhờ luật sư tư vấn khi lập di chúc?

Một luật sư chuyên về thừa kế không chỉ giúp bạn soạn thảo di chúc hợp pháp mà còn đưa ra phương án phân chia tài sản hợp lý, hạn chế tối đa khả năng bị vô hiệu hoặc tranh chấp. Đồng thời, luật sư có thể giúp bạn:

- Đánh giá tài sản để phân chia công bằng;

- Xác định người có quyền hưởng và người bị truất quyền thừa kế;

- Hỗ trợ quản lý di sản và thực hiện di chúc sau khi người lập qua đời.

4. Kết luận

Lập di chúc là việc làm cần thiết và nên thực hiện sớm, bất kể tuổi tác. Nếu bạn đang sở hữu tài sản và có những mong muốn riêng về cách phân chia sau khi mất, hãy chủ động lập di chúc để bảo vệ quyền lợi của bản thân và những người bạn yêu thương.

Anh Tuấn

_____________________________

GATTACA LAW FIRM | Trusted Legal Partner