Nguyên tắc đãi ngộ quốc gia (National Treatment – “NT”) là một trong những nguyên tắc cơ bản của pháp luật thương mại quốc tế, cùng với Nguyên tắc đãi ngộ tối huệ quốc (Most favoured – nation Treatment – “MFN”) góp phần ngăn cản sự phân biệt đối xử giữa hàng hóa, dịch vụ đến từ các quốc gia khi tham gia vào quan hệ thương mại quốc tế.
Trong lĩnh vực thương mại hàng hóa, nguyên tắc NT được quy định tại Điều III Hiệp định chung về thuế quan và mậu dịch (General Agreement on Tariffs and Trade 1994– “GATT”) theo đó, Nguyên tắc NT được hiểu là việc quốc gia thành viên dành cho những sản phẩm của quốc gia thành viên khác những ưu đãi không kém thuận lợi hơn so với ưu đãi mà quốc gia đó đang dành cho những sản phẩm tương tự của quốc gia mình. Việc xem xét quy chế của một quốc gia có vi phạm nguyên tắc NT hay không cần phải xác định các yếu tố sau:
i. Đối tượng chịu chi phối của quy chế NT là các khoản thuế hay các khoản thu nội địa; Luật pháp, quy tắc và các quy định tác động đến bán hàng, chào bán, mua, chuyên chở, phân phối hoặc sử dụng hàng trên thị trường nội địa; quy tắc định lượng nội địa; các biện pháp kiểm soát giá;
ii. Hàng hóa là sản phẩm tương tự, cạnh tranh trực tiếp hoặc có thể thay thế. Việc xác định tính tương tự, cạnh tranh trực tiếp hay có thể thay thế dựa trên các tiêu chí về đặc điểm, tính chất, mục tiêu sử dụng của hàng hóa; thị hiếu và thói quen của người tiêu dùng ; vị trí trên biểu thuế; khả năng thay thế lẫn nhau;
iii. Quy chế mà quốc gia nhập khẩu ban hành tạo ra sự phân biệt đối xử giữa hàng hóa, dịch vụ trong nước và hàng hóa nhập khẩu; và
iv. Quy chế được quốc gia nhập khẩu ban hành không nằm trong ngoại lệ về lợi ích công cộng; bảo vệ môi trường… quy định tại Điều XX GATT
Khi một quốc gia thành viên WTO bị xác định là vi phạm nguyên tắc NT, quốc gia đó có thể đối mặt với quá trình điều tra và chịu chế tài do vi phạm cam kết khi gia nhập WTO.
------------------------------
NATIONAL TREATMENT – ONE OF THE BASIC PRINCIPLES OF INTERNATIONAL TRADE LAW
National Treatment – “NT” is one of the basic principles of international commercial law, along with Most Favored – Nation Treatment – “MFN” contributes to preventing discrimination between goods and services coming from countries when participating in international trade relations.
In the field of trade in goods, the NT principle is provided for in Article III of the General Agreement on Tariffs and Trade 1994 – “GATT”, whereby, the NT Principle is understood as a member country giving to the products of the country. to another member, preferences no less favorable than that accorded by that country to like products of its own country. Whether a country's regulation violates the NT principle should determine the following factors:
i. Subject to the NT regulation are taxes or domestic revenues; Laws, rules and regulations affecting the sale, offer for sale, purchase, carriage, distribution or use of goods in the domestic market; domestic quantitative rules; price control measures;
ii. Goods are similar, directly competitive or substitutable products. The determination of similarity, direct competition or substitutability is based on the criteria of characteristics, properties, and intended use of goods; consumer tastes and habits; position on the tariff; interchangeability;
iii. Regulations enacted by the importing country create discrimination between domestic goods and services and imported goods; and
iv. Regulations enacted by the importing country are not in the public interest; environmental protection… as stipulated in Article XX GATT.
When a WTO member country is found to be in violation of the NT principle, that country may face investigation and sanctions for violating its WTO commitments.